1η συνεδρία – Ανθρώπινα δικαιώματα και περιβάλλον. Από τη θεωρία στην πράξη.
Παρουσίαση των κεντρικών σημείων του ερευνητικού έργου και σύνδεση με την υπεράσπιση του περιβάλλοντος. Αστέριος Τσιουμάνης (επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος, ΤIESS)
Προβολή του ντοκιμαντέρ «Χρυσό Δάσος» για τον Γιώργο Καλύβα (22’) Σκηνοθεσία: Στρατής Βογιατζής (Caravan Project)
–
Γιώργος Βελεγράκης (δρ. γεωγραφίας και πολιτικής οικολογίας) Το περιβάλλον ως διακύβευμα. Κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις και επιπτώσεις της εξόρυξης στη ΒΑ Χαλκιδική.
–
Αλεξάνδρα Καρίνα, Νέστωρ Νέστορος (Επιτροπή Αγώνα Μ. Παναγιάς) Αγώνας για τη Γη και την Ελευθερία. Ποιοι Είμαστε;
– Σταυρούλα Πουλημένη (δημοσιογράφος, Alterthess) SLAPP, περιβαλλοντικά κινήματα και η περίπτωση του Alterthess.
Σοφία Ζυγογιάννη (μέλος της Πρωτοβουλίας Αθήνας για την προστασία των Αγράφων και της Επιτροπής Αγώνα Αγραφιωτών) Ο αγώνας για την υπεράσπιση των Αγράφων (2018-2023)
–
Νίκος Γιαννάκης (δρ. βιολόγος, περιβαλλοντολόγος) Ενεργειακή μετάβαση και τοπικά κινήματα στη Δυτική Μακεδονία
1η συνεδρία – Ανθρώπινα δικαιώματα και περιβάλλον. Από τη θεωρία στην πράξη.
17.30-18.00 Παρουσίαση των κεντρικών σημείων του ερευνητικού έργου και σύνδεση με την υπεράσπιση του περιβάλλοντος. Αστέριος Τσιουμάνης (επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος, ΤIESS)
18.00-18.30 Προβολή του ντοκιμαντέρ «Χρυσό Δάσος» για τον Γιώργο Καλύβα (22’) Σκηνοθεσία: Στρατής Βογιατζής (Caravan Project)
18.30-19.00 Γιώργος Βελεγράκης (δρ. γεωγραφίας και πολιτικής οικολογίας) Το περιβάλλον ως διακύβευμα. Κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις και επιπτώσεις της εξόρυξης στη ΒΑ Χαλκιδική.
19.00-19.30 Αλεξάνδρα Καρίνα, Νέστωρ Νέστορος (Επιτροπή Αγώνα Μ. Παναγιάς) Αγώνας για τη Γη και την Ελευθερία. Ποιοι Είμαστε;
19.30-20.00 Σταυρούλα Πουλημένη (δημοσιογράφος, Alterthess) SLAPP, περιβαλλοντικά κινήματα και η περίπτωση του Alterthess.
12.00-12.30 Σοφία Ζυγογιάννη (μέλος της Πρωτοβουλίας Αθήνας για την προστασία των Αγράφων και της Επιτροπής Αγώνα Αγραφιωτών) Ο αγώνας για την υπεράσπιση των Αγράφων (2018-2023)
12.30-13.00 Νίκος Γιαννάκης (δρ. βιολόγος, περιβαλλοντολόγος) Ενεργειακή μετάβαση και τοπικά κινήματα στη Δυτική Μακεδονία
13.00-13.30 Συζήτηση
5η συνεδρία – Το δικαίωμα στο περιβάλλον 13.30 – 14.00 Στρογγυλή τράπεζα Παρουσίαση των συνολικών αποτελεσμάτων, συμπερασμάτων και συζήτηση
Λήξη διημέρου
–
Σεμινάριο
Το διήμερο θα γίνει στον χώρο του ινστιτούτου, στην οδό Στρατωνίου 5 στην Άνω Πόλη, στη Θεσσαλονίκη. Θα υπάρχει δυνατότητα και διαδικτυακής παρακολούθησης. Η διαδικτυακή συμμετοχή δεν απαιτεί προηγούμενη εγγραφή. Ένα ενημερωτικό άρθρο που θα περιλαμβάνει τα κύρια σημεία του διημέρου, θα δημοσιευθεί στα ελληνικά και τα αγγλικά, μαζί με μια σειρά βίντεο με τις ομιλίες καθώς και έναν συλλογικό τόμο με τις ανακοινώσεις.
–
Ερευνητικό πρόγραμμα
Το Διεπιστημονικό Ινστιτούτο Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Ερευνών (ΔΙΠΚΕ), σε συνεργασία με μια ομάδα ακαδημαϊκών ερευνητών, διεξάγει ένα ερευνητικό πρόγραμμα, υπό την αιγίδα του προγράμματος Jean Monnet/Erasmus+, με αντικείμενο τη μελέτη και ανάλυση των περιβαλλοντικών δικαιωμάτων υπό τον τίτλο: «Ανθρώπινα δικαιώματα και περιβάλλον στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Προς έναν περιεκτικό διάλογο». Στο πλαίσιο του τριετούς αυτού ερευνητικού προγράμματος θα αναλυθούν διάφορες παράμετροι σχετικές με την έννοια των περιβαλλοντικών δικαιωμάτων. Σκοπός είναι η συμβολή και συμμετοχή στον σχετικό διεθνή δημόσιο διάλογο που αναμένεται να ενταθεί έπειτα από την αναγνώριση του «δικαιώματος σε ένα καθαρό, υγιές, και βιώσιμο περιβάλλον σαν ένα ανθρώπινο δικαίωμα που είναι σημαντικό για την απόλαυση των ανθρώπινων δικαιωμάτων» στις 8 Οκτωβρίου 2021 (UN Human Rights Council Resolution 48/13). Το πρόγραμμα χωρίζεται σε πέντε θεματικές ενότητες, οι οποίες θα προσεγγισθούν σε ξεχωριστά σεμινάρια και συναντήσεις, ακολουθούμενα από ενημερωτικά και ερευνητικά άρθρα, βίντεο και εκδόσεις. Το πρώτο σεμινάριο έγινε με θέμα «Το θεμελιώδες δικαίωμα σε ένα υγιές και καθαρό περιβάλλον», το δεύτερο με θέμα «Τα ανθρώπινα δικαιώματα και η προστασία και αειφορική χρήση της βιολογικής ποικιλότητας», το τρίτο σεμινάριο με θέμα «Διαγενεακά δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων του παιδιού και περιβάλλον» και το τέταρτο σεμινάριο με θέμα: «Ανθρώπινα δικαιώματα και κλιματική αλλαγή». Η πέμπτη και τελευταία συνάντηση εστιάζει στις προκλήσεις στην πράξη και συγκεκριμένα στους υπερασπιστές του περιβάλλοντος προσπαθώντας να αναδείξει πρακτικά ζητήματα στον ελλαδικό χώρο (Σκουριές, Βόλος, Άγραφα/ Δυτική Μακεδονία).
–
Προκλήσεις στην πράξη | Υπερασπιστές του περιβάλλοντος
Αυτή η θεματική θα αναλύσει συγκεκριμένες προκλήσεις σχετικές με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προστασία του περιβάλλοντος. Αυτές περιλαμβάνουν περιπτώσεις όπως οι περιβαλλοντικοί πρόσφυγες και οι υπερασπιστές περιβαλλοντικών δικαιωμάτων, καθώς και συγκεκριμένες αμφιλεγόμενες αποφάσεις που σχετίζονται με την τοπική ανάπτυξη. Δεδομένου του διαρκώς αυξανόμενου όγκου βιβλιογραφίας πάνω στους περιβαλλοντικούς πρόσφυγες, επιλέξαμε τελικά να εστιάσουμε τη θεματική αυτή αποκλειστικά στους ανθρώπους που υπερασπίζονται το περιβάλλον στην Ελλάδα.
Ο «υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει ανθρώπους που, ατομικά ή με άλλους, ενεργούν για την προώθηση ή την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Υπερασπιστής περιβαλλοντικών δικαιωμάτων» ή «υπερασπιστής του περιβάλλοντος» είναι το άτομο που υπερασπίζεται τα περιβαλλοντικά δικαιώματα, όταν απειλείται η άσκηση αυτών των δικαιωμάτων. Η ολοένα και πλουσιότερη βιβλιογραφία δείχνει ότι οι παραβιάσεις των περιβαλλοντικών δικαιωμάτων, αν και διαφέρουν σημαντικά ανά περιοχή, έχουν αυξηθεί παγκοσμίως λόγω του μεγαλύτερου ανταγωνισμού για πεπερασμένους φυσικούς πόρους, της ανεπάρκειας ή της περιορισμένης εφαρμογής των περιβαλλοντικών νόμων και της διαφθοράς. Πρόσφατες εργασίες εξετάζουν, μεταξύ άλλων, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι υπερασπιστές του περιβάλλοντος, ιδιαίτερα οι γυναίκες, τις παραβιάσεις από μη κρατικούς φορείς και τον αντίκτυπο της σχετικής νομοθεσίας. Μια έκθεση του 2016 σχετικά με τις παγκόσμιες δολοφονίες υπερασπιστών γης και περιβάλλοντος εκτιμά ότι «σχεδόν τέσσερις άνθρωποι δολοφονούνται κάθε εβδομάδα προστατεύοντας τη γη τους και τον φυσικό κόσμο από βιομηχανίες όπως η εξόρυξη, η υλοτομία και η βιομηχανία αγροτικών προϊόντων».
Σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, η εφαρμογή του ανθρώπινου δικαιώματος σε ένα υγιές περιβάλλον θα αναλυθεί έναντι των αποφάσεων διαχείρισης που σχετίζονται με την περίπτωση εξορυκτικών δραστηριοτήτων στις Σκουριές Χαλκιδικής, την καύση των σκουπιδιών στον Βόλο, αλλά και των μεγάλων αιολικών πάρκων σε (Άγραφα και Δυτική Μακεδονία). Μετά από χρόνια έντασης η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα, συμπεριλαμβανομένων δικαστικών διώξεων, μεγάλης καταστολής (που οδήγησε στον θάνατο ενός νέου ανθρώπου) και κοινωνικού στιγματισμού, η φιλοδοξία της θεματικής είναι να αναδείξει και όλα τα απαραίτητα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της περιβαλλοντικής δικαιοσύνης και της συμμετοχής των τοπικών κοινοτήτων στις αποφάσεις που τους αφορούν, ώστε να συμπεριληφθούν στο πλαίσιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
| Δείτε το σεμινάριο ζωντανά στο κανάλι μας στο YouTube
–
Πρόγραμμα
12.00- 12.10
Εγγραφές
12.10- 12.20
Καλωσόρισμα– Εισαγωγικά σχόλια
Δρ. Αστέριος Τσιουμάνης
12.20- 12.35
Κλιματική αλλαγή και δικαιώματα του ανθρώπου | Video (συνέντευξη)
Δρ. Annalisa Savaresi
12.35- 12.50
Κλιματική αλλαγή και δικαιώματα του ανθρώπου | Video (συνέντευξη)
Δρ. Saleemul Huq
12.50- 13.05
Κλιματική αλλαγή και δικαιώματα του ανθρώπου. Νομικό και πολιτικό πλαίσιο.
Chris Spence
13.05- 13.40
Κλιματική αλλαγή και δικαιώματα του ανθρώπου. φιστάμενες ανισορροπίες εξουσίας και ανισότητες.
Δρ. Kiara Worth
13.40- 13.50
Συζήτηση
13.50- 14.00
Συμπεράσματα
–
Συμμετοχές και περίληψη:
Ο Chris Spence (ΜΑ Hons) θα εξετάσει το νομικό και πολιτικό πλαίσιο για την κλιματική αλλαγή και τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων των πρόσφατων εξελίξεων, όπως η αναγνώριση από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Ιούλιο του 2022 του ανθρώπινου δικαιώματος σε καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον (A/76/L.75 ).
Ο Chris είναι σύμβουλος και σύμβουλος για την κλιματική αλλαγή και την αειφόρο ανάπτυξη σε διάφορους οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου του International Institute for Sustainable Development (IISD), του European Capacity Building Initiative (ecbi) και της ομάδας Oxford Climate Policy. Έχει εργαστεί σε ηγετικούς ρόλους σε περιβαλλοντικούς μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς στο Σαν Φρανσίσκο και τη Νέα Υόρκη, καθώς και ως σύμβουλος για την IUCN, το UNDP, την UNFCCC (Γραμματεία του ΟΗΕ για το κλίμα) και διάφορους άλλους οργανισμούς. Είναι βραβευμένος συγγραφέας, ενώ παρακολουθεί τις διαπραγματεύσεις του ΟΗΕ για το κλίμα από το COP 4 το 1998, κυρίως ως συγγραφέας και επικεφαλής ομάδας για το Earth Negotiations Bulletin.
Η Kiara Worth (PhD) θα διερευνήσει πώς η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει τις υπάρχουσες ανισορροπίες και ανισότητες και τι σημαίνει αυτό για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η Kiara είναι φωτογράφος και συγγραφέας που καταγράφει τις παγκόσμιες διαπραγματεύσεις του ΟΗΕ για το περιβάλλον και την ανάπτυξη για σχεδόν μια δεκαετία, εστιάζοντας στην κλιματική αλλαγή, τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη διαχείριση χημικών, μεταξύ άλλων θεμάτων. Με διδακτορικό στις Πολιτικές Επιστήμες, η Kiara τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζουν στο πώς η δυναμική της εξουσίας επηρεάζει τις αποφάσεις που λαμβάνονται για τη βιωσιμότητα και χρησιμοποιεί τη φωτογραφία της για να απαθανατίσει αυτές τις στιγμές σε παγκόσμια κλίμακα.
Η Δρ. Annalisa Savaresi, Καθηγήτρια Διεθνούς Περιβαλλοντικού Δικαίου, Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Φινλανδίας και ο καθηγητής Saleemul Huq, Διευθυντής του Διεθνούς Κέντρου για την Κλιματική Αλλαγή και Ανάπτυξη (ICCCAD) θα συμβάλουν επίσης στο σεμινάριο (συνεντεύξεις).
Ο Αστέριος Τσιουμάνης (PhD, MSc), συνιδρυτής του TIESS, και υπεύθυνος του ερευνητικού προγράμματος θα συντονίσει τη συζήτηση.
Ο Αστέριος έχει ακαδημαϊκό υπόβαθρο στην αγροτική και περιβαλλοντική οικονομία με τη διδακτορική του διατριβή στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο πάνω στις στάσεις του κοινού απέναντι σε εφαρμογές της σύγχρονης βιοτεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένων των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων. Γράφοντας για το Earth Negotiations Bulletin την τελευταία δεκαετία, παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις στις διεθνείς περιβαλλοντικές συμφωνίες.
Σεμιινάριο
Το σεμινάριο θα διεξαχθεί διαδικτυακά, μέσω Zoom, με έναν περιορισμένο αριθμό προσκλήσεων για φυσική παρουσία, λαμβάνοντας υπόψη τα μέτρα περιορισμού της COVID-19. Η διαδικτυακή συμμετοχή δεν απαιτεί προηγούμενη εγγραφή. Το σεμινάριο θα διεξαχθεί στα Αγγλικά. Μία περίληψη, η οποία θα περιλαμβάνει τα κύρια μηνύματα, καθώς και όλα τα παραδοτέα του έργου, θα μεταφρασθούν στα Ελληνικά στην ιστοσελίδα του ερευνητικού προγράμματος.
–
Ερευνητικό πρόγραμμα
Το Διεπιστημονικό Ινστιτούτο Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Ερευνών (ΔΙΠΚΕ), σε συνεργασία με μια ομάδα ακαδημαϊκών ερευνητών, διεξάγει ένα ερευνητικό πρόγραμμα, υπό την αιγίδα του προγράμματος Jean Monnet/Erasmus+, με αντικείμενο τη μελέτη και ανάλυση των περιβαλλοντικών δικαιωμάτων υπό τον τίτλο: «Ανθρώπινα δικαιώματα και περιβάλλον στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Προς έναν περιεκτικό διάλογο». Στο πλαίσιο του τριετούς αυτού ερευνητικού προγράμματος θα αναλυθούν διάφορες παράμετροι σχετικές με την έννοια των περιβαλλοντικών δικαιωμάτων. Σκοπός είναι η συμβολή και συμμετοχή στον σχετικό διεθνή δημόσιο διάλογο που αναμένεται να ενταθεί έπειτα από την αναγνώριση του «δικαιώματος σε ένα καθαρό, υγιές, και βιώσιμο περιβάλλον σαν ένα ανθρώπινο δικαίωμα που είναι σημαντικό για την απόλαυση των ανθρώπινων δικαιωμάτων» στις 8 Οκτωβρίου 2021 (UN Human Rights Council Resolution 48/13). Το πρόγραμμα χωρίζεται σε πέντε θεματικές ενότητες, οι οποίες θα προσεγγισθούν σε ξεχωριστά σεμινάρια. Το πρώτο σεμινάριο έγινε με θέμα «Το θεμελιώδες δικαίωμα σε ένα υγιές και καθαρό περιβάλλον», το δεύτερο με θέμα «Τα ανθρώπινα δικαιώματα και η προστασία και αειφορική χρήση της βιολογικής ποικιλότητας», και το τρίτο σεμινάριο με θέμα «Διαγενεακά δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων του παιδιού και περιβάλλον». Το τέταρτο σεμινάριο θα προσπαθήσει να συνδέσει την κλιματική αλλαγή με τα δικαιώματα του ανθρώπου προκειμένου να προσφέρει μία πρόσθετη εστίαση στη σχέση μεταξύ της υποβάθμισης του περιβάλλοντος και της εκπλήρωσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
–
Ανθρώπινα Δικαιώματα και κλιματική αλλαγή
Πριν από δεκατρία χρόνια, το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ενέκρινε το πρώτο του ψήφισμα για την κλιματική αλλαγή και τα ανθρώπινα δικαιώματα, στο οποίο υπογράμμισε την ανησυχία του ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί άμεση και εκτεταμένη απειλή για τους ανθρώπους και τις κοινότητες σε όλο τον κόσμο και έχει επιπτώσεις στην πλήρη απόλαυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Έκτοτε, ένας αυξανόμενος όγκος βιβλιογραφίας επικεντρώνεται στο ζήτημα, υποδεικνύοντας ότι οι δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην αποτελεσματική άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ειδικά από τους ήδη ευάλωτους. Η σημασία της προοπτικής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην κλιματική δράση έχει τονιστεί επανειλημμένα σε διεθνή φόρουμ.
Κατά τη διάρκεια της κεντρικής διάσκεψης των συμβαλλομένων μερών της Σύμβασης Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή στο Παρίσι το 2015, η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα τόνισε ότι η επείγουσα δράση για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής είναι απαραίτητη για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων των κρατών βάσει του δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η επακόλουθη Συμφωνία του Παρισιού, στην οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση έπαιξε καταλυτικό ρόλο κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, αναφέρεται ρητά στα ανθρώπινα δικαιώματα στο προοίμιό της. «Τα μέρη θα πρέπει, όταν αναλαμβάνουν δράση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, να σέβονται, να προωθούν και να εξετάζουν τις αντίστοιχες υποχρεώσεις τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα δικαιώματα στην υγεία, τα δικαιώματα των αυτόχθονων λαών, των τοπικών κοινοτήτων, των μεταναστών, των παιδιών, των ατόμων με αναπηρία και των ατόμων σε ευάλωτες καταστάσεις και το δικαίωμα στην ανάπτυξη, καθώς και την ισότητα των φύλων, την ενδυνάμωση των γυναικών και την ισότητα μεταξύ των γενεών».
Η ΕΕ είχε στρατηγικό ρόλο κατά τη διαπραγμάτευση και την επίτευξη της Συμφωνίας του Παρισιού. Η Ευρωπαϊκή μακροπρόθεσμη στρατηγική για μια σύγχρονη, κλιματικά ουδέτερη οικονομία, όπως εκφράζεται στο έγγραφο μακροπρόθεσμου οράματος “Ένας καθαρός πλανήτης για όλους”, το οποίο παρέχει το πλαίσιο για τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το κλίμα έως το 2050, ευθυγραμμίζεται με τη συμφωνία του Παρισιού.
Το έγγραφο προειδοποιεί ότι η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε «να έχει σοβαρές συνέπειες στην παραγωγικότητα της Ευρωπαϊκής οικονομίας, στις υποδομές, στην παραγωγή τροφίμων, στη δημόσια υγεία, στη βιοποικιλότητα και στην πολιτική σταθερότητα». Καθιερώνει περαιτέρω τους δεσμούς με την άσκηση βασικών δικαιωμάτων, δηλώνοντας ότι η κλιματική αλλαγή «θα μπορούσε να υπονομεύσει την ασφάλεια και την ευημερία με την ευρύτερη έννοια, βλάπτοντας τα οικονομικά, διατροφικά, υδάτινα και ενεργειακά συστήματα, και ως εκ τούτου να προκληθούν περαιτέρω συγκρούσεις και μεταναστευτικές πιέσεις».
Η Nicole Schabus (LLM, MBA) εστιάζει στη συμμετοχή των αυτόχθονων πληθυσμών στις διεθνείς διαπραγματεύσεις για το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα και το πώς προστατεύονται στα πλαίσια αυτά τα δικαιώματα και οι γνώσεις των αυτόχθονων πληθυσμών.
Η Georgina Catacora-Vargas (Ph.D., MSc.) θα εξετάζει τη σχέση μεταξύ βιοποικιλότητας και πραγματοποίησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, παρουσιάζοντας το πώς η απώλεια της βιοποικιλότητας, και αντιστρόφως, η διατήρηση της βιοποικιλότητας και η αειφόρος χρήση, συμβάλλουν στην προστασία, την προώθηση και την εκπλήρωση των δικαιωμάτων, ιδιαίτερα για όσα άτομα βρίσκονται σε ευάλωτες καταστάσεις.
Η Έλσα Τσιουμάνη (PhD, LL.M/DEA) διευκολύνει τη συζήτηση παρέχοντας κάποια εισαγωγικά σχόλια πάνω στο ανοιχτό σεμινάριο.
| Δείτε το σεμινάριο ζωντανά στο κανάλι μας στο YouTube
–
Ομιλήτριες
Η Nicole Schabus (LLM, MBA) θα κάνει μία παρουσίαση εστιάζοντας στη συμμετοχή των αυτόχθονων πληθυσμών στις διεθνείς διαπραγματεύσεις για το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα και το πώς προστατεύονται στα πλαίσια αυτά τα δικαιώματα και οι γνώσεις των αυτόχθονων πληθυσμών.
Η Nicole είναι καθηγήτρια νομικής στο Πανεπιστήμιο Thompson Rivers του Secwepemc’ulecw, στη γη του λαού των Secwepemc, στο εσωτερικό αυτού που σήμερα είναι γνωστό ως British Columbia του Καναδά. Έχει εργαστεί με αυτόχθονες πληθυσμούς τόσο στο εσωτερικό της επικράτειας όσο και στον Καναδά και την αμερικανική ήπειρο, μεταξύ άλλων υποστηρίζοντάς τους με νομική παρουσία σε διεθνείς φορείς ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Παρακολουθεί τις διεθνείς περιβαλλοντικές διαπραγματεύσεις για περισσότερα από 20 χρόνια ως συντάκτρια για το Earth Negotiations Bulletin.
Η Georgina Catacora-Vargas (Ph.D., MSc.) θα εξετάσει τη σχέση μεταξύ βιοποικιλότητας και πραγματοποίησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, παρουσιάζοντας το πώς η απώλεια της βιοποικιλότητας, και αντιστρόφως, η διατήρηση της βιοποικιλότητας και η αειφόρος χρήση, συμβάλλουν στην προστασία, την προώθηση και την εκπλήρωση των δικαιωμάτων, ιδιαίτερα για όσα άτομα βρίσκονται σε ευάλωτες καταστάσεις. Η Georgina είναι κάτοχος διδακτορικού στην αγροοικολογία και έχει πάνω από δέκα χρόνια εμπειρίας στη βιοποικιλότητα, τους γενετικούς πόρους και τη βιοασφάλεια της σύγχρονης βιοτεχνολογικής πολιτικής. Η επιστημονική της έρευνα είναι διεπιστημονική και επικεντρώνεται σε κοινωνικοοικονομικά και κοινωνικοοικολογικά συστήματα τροφίμων και γεωργίας, με μια προσέγγιση που βασίζεται στο φύλο και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Συνεχίζοντας το έργο της πάνω στα δικαιώματα των αγροτών, είναι επί του παρόντος καθηγήτρια στο Βολιβιανό Καθολικό Πανεπιστήμιο. Η Georgina είναι επίσης πρόεδρος της Επιστημονικής Εταιρείας Αγροοικολογίας Λατινικής Αμερικής (SOCLA).
Η Έλσα Τσιουμάνη (PhD, LL.M/DEA) θα διευκολύνει τη συζήτηση παρέχοντας κάποια εισαγωγικά σχόλια πάνω στο ανοιχτό σεμινάριο.
Η Έλσα είναι μεταδιδακτορική υπότροφος Μαρί Κιουρί στη Σχολή Διεθνών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Τρέντο στην Ιταλία. Είναι νομικός με ειδίκευση στο διεθνές δίκαιο περιβάλλοντος, και σειρά δημοσιεύσεων για τη νομική και πολιτική διακυβέρνηση της βιολογικής ποικιλότητας, την προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και τις νέες βιοτεχνολογίες. Παρακολουθεί διεθνείς διαπραγματεύσεις για το περιβάλλον για περισσότερα από 20 χρόνια ως συντάκτρια για το Earth Negotiations Bulletin και συνεργάζεται για το πρόγραμμα με το Διεπιστημονικό Ινστιτούτο Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Ερευνών -TIESS.
Η προστασία των δικαιωμάτων των αυτόχθονες πληθυσμοί στις διεθνείς διαπραγματεύσεις για το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Nicole Schabus
5.00- 5.20
Διατήρηση της βιοποικιλότητας και αειφόρος χρήση. Συμβάλλοντας στην προστασία, την προώθηση και την εκπλήρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ιδιαίτερα για ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες.
Georgina Catacora-Vargas
5.20- 5.40
Συζήτηση
5.40- 6.00
Συμπεράσματα
–
Σεμινάριο
Το σεμινάριο θα διεξαχθεί διαδικτυακά, μέσω Zoom, με έναν περιορισμένο αριθμό προσκλήσεων για φυσική παρουσία, λαμβάνοντας υπόψη τα μέτρα περιορισμού της COVID-19. Η διαδικτυακή συμμετοχή δεν απαιτεί προηγούμενη εγγραφή. Το σεμινάριο θα διεξαχθεί στα Αγγλικά. Μία περίληψη, η οποία θα περιλαμβάνει τα κύρια μηνύματα, καθώς και όλα τα παραδοτέα του έργου, θα μεταφρασθούν στα Ελληνικά στην ιστοσελίδα του ερευνητικού προγράμματος.
–
Ερευνητικό πρόγραμμα
Το Διεπιστημονικό Ινστιτούτο Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Ερευνών (ΔΙΠΚΕ), σε συνεργασία με μια ομάδα ακαδημαϊκών ερευνητών, διεξάγει ένα ερευνητικό πρόγραμμα, υπό την αιγίδα του προγράμματος Jean Monnet/Erasmus+, με αντικείμενο τη μελέτη και ανάλυση των περιβαλλοντικών δικαιωμάτων υπό τον τίτλο: «Ανθρώπινα δικαιώματα και περιβάλλον στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Προς έναν περιεκτικό διάλογο». Στο πλαίσιο του τριετούς αυτού ερευνητικού προγράμματος θα αναλυθούν διάφορες παράμετροι σχετικές με την έννοια των περιβαλλοντικών δικαιωμάτων. Σκοπός είναι η συμβολή και συμμετοχή στον σχετικό διεθνή δημόσιο διάλογο που αναμένεται να ενταθεί έπειτα από την αναγνώριση του «δικαιώματος σε ένα καθαρό, υγιές, και βιώσιμο περιβάλλον σαν ένα ανθρώπινο δικαίωμα που είναι σημαντικό για την απόλαυση των ανθρώπινων δικαιωμάτων» στις 8 Οκτωβρίου 2021 (UN Human Rights Council Resolution 48/13). Το πρόγραμμα χωρίζεται σε πέντε θεματικές ενότητες, οι οποίες θα προσεγγισθούν σε ξεχωριστά σεμινάρια. Μετά το πρώτο σεμινάριο που έγινε με θέμα «Το θεμελιώδες δικαίωμα σε ένα υγιές και καθαρό περιβάλλον», αυτό το δεύτερο σεμινάριο με θέμα «Τα ανθρώπινα δικαιώματα και η προστασία και αειφορική χρήση της βιολογικής ποικιλότητας» θα προσπαθήσει να συνδέσει το πλαίσιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με αυτό της βιοποικιλότητας με στόχο πρωτίστως να διασφαλίσει ότι οι εκτιμήσεις για τη βιοποικιλότητα θα βρεθούν στο επίκεντρο στον μελλοντικό προγραμματισμό ανάπτυξης.
Τα ανθρώπινα δικαιώματα και η προστασία και αειφορική χρήση της βιολογικής ποικιλότητας
Η βιολογική ποικιλότητα αναφέρεται σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους. Ο όρος δεν καλύπτει μόνο την ποικιλότητα των ειδών, αλλά και τη γενετική και οικοσυστημική ποικιλότητα. Αναφέρεται λοιπόν στην ποικιλία διαφορετικών ειδών, συμπεριλαμβανομένων φυτών, ζώων, μυκήτων και μικροοργανισμών. την ποικιλία των γονιδίων σε όλα αυτά τα είδη · και τους διαφορετικούς βιότοπους τους. Η βιοποικιλότητα, το αποτέλεσμα δισεκατομμυρίων ετών εξέλιξης, διαμορφώνεται από φυσικές διαδικασίες και αλληλεπιδράσεις μεταξύ ανθρώπων και περιβάλλοντος. Είναι η πηγή των βασικών πόρων και των οικοσυστημικών υπηρεσιών που συντηρούν την ανθρώπινη ζωή, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής τροφίμων, του καθαρισμού του αέρα και του νερού, και της κλιματικής σταθεροποίησης. Η βιοποικιλότητα υποστηρίζει άμεσα ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η γεωργία, η δασοκομία, η αλιεία και ο τουρισμός. Υποστηρίζει έτσι την ανθρώπινη ευημερία και τον βιοπορισμό, και την πλήρη άσκηση ενός ευρέος φάσματος ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων στη ζωή, την υγεία, τα τρόφιμα, το νερό και τον πολιτισμό.
Η ταχεία απώλεια της βιοποικιλότητας στην εποχή μας, που υπολογίζεται ότι είναι 100 έως 1000 φορές υψηλότερη από το φυσικό ρυθμό εξαφάνισης των ειδών, έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη ευημερία και στην εφαρμογή του πλαισίου των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Το πλαίσιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με τη σειρά του μπορεί συμβάλει στην διασφάλιση της συνοχής των πολιτικών για την προστασία της βιοποικιλότητας.
Η τρέχουσα Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφέρεται ρητά στο μελλοντικό της όραμα (έως το 2050) στην προστασία, αποκατάσταση και αποτίμηση της εγγενούς αξίας της βιοποικιλότητας, καθώς και στην ουσιαστική συμβολή της στην ανθρώπινη ευημερία. Η σύνδεση του πλαισίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων με το πλαίσιο βιοποικιλότητας θα προσφέρει αμοιβαία οφέλη, διασφαλίζοντας πρωτίστως ότι οι εκτιμήσεις για τη βιοποικιλότητα θα βρεθούν στο επίκεντρο στον μελλοντικό προγραμματισμό ανάπτυξης. Τα αποτελέσματα αυτού του τμήματος του έργου θα τροφοδοτήσουν τον υπάρχοντα διάλογο πολιτικής, ενημερώνοντας τη σχετική λήψη αποφάσεων σχετικά, και μεταξύ άλλων, με τους μελλοντικούς στόχους και τα οράματα των στρατηγικών της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα.
Επικοινωνία: environmentalrights2021@gmail.com
Ενημερωτικό δελτίο (Αγγλικά και ελληνικά) – Απεστάλη σε ΜΜΕ και λίστες ηλεκτρονικού ταχυδρομείο